Vì vậy việc lựa chọn giống lan phù hợp không phải là điều dễ dàng. Sau đây chúng tôi xin hướng dẫn cách lựa chọn giống hoa lan tùy nhu cầu và sở thích.
Nguồn gốc hoa lan
Hoa lan hay còn gọi là hoa phong lan có nguồn gốc từ Brazil. Hoa lan được phát hiện và trồng bởi một nhà nghiên cứu thực vật người Anh. Hoa lan mang trên mình vẻ đẹp kiêu sa và mùi hương khá quyến rũ nên được những nhà quý tộc ở Anh rất ưa thích. Hoa lan được mệnh danh là Nữ hoàng của các loài hoa bởi nó tượng trưng cho sắc đẹp, tình yêu, sự thanh khiết, sự thấu hiểu, sự sinh sản và quyến rũ.
Đặc điểm của hoa lan
- Hoa lan mọc đối xứng với nhau qua một mặt phẳng. Mỗi bông hoa có 6 cánh hoa 3 cánh ngoài và 3 cánh trong đài. Mỗi loại có một màu sắc đặc trưng khác nhau. Đặc biệt ở hoa lan có 1 cánh môi nằm phía trên hoặc phía dưới mang màu sắc riêng biệt so với những cánh hoa còn lại tạo nên nét khác biệt.
- Lá của hoa lan phát triển đầy đủ và có nhiều hình dạng như mọng nước hay phiến mỏng tuỳ loài. Màu sắc của lá lan có màu xanh bóng với mặt dưới lá màu xanh đậm hoặc tía còn mặt trên lá sặc sỡ hơn.
- Thân: lan có 2 loại thân đó là loại đơn thân và đa thân. Trên thân có củ giả phình lớn để dự trữ chất dinh dưỡng và nước để nuôi cây khi gặp thời tiết khô hạn phải treo lơ lửng trên cao. Đa phần các củ giả này này đều có màu xanh bóng nên làm nhiệm vụ quang hợp như bộ phận lá.
- Rễ: Lan là họ sống bám và treo lơ lửng trên các cây thân gỗ khác. Lan bám thành chùm hoặc một bụi dày, nhiều rễ. Rễ hấp thụ chất dinh dưỡng và nước để cung cấp cho cây phát triển.
Lựa chọn giống hoa
Theo nhu cầu
- Trồng lan chơi cảnh: để trồng lan chơi cần cần lựa chọn những giống lan dễ trồng, sinh trưởng mạnh và màu sắc đẹp Lan vũ nữ, Lan Hồ Điệp, Lan Dendrobium… Không chỉ dễ trồng, dễ nhân giống mà những loại lan này còn dễ chăm sóc để ra hoa, dáng của cây cũng đặc biệt hơn những loại khác.
- Nhu cầu kinh doanh: để trồng kinh doanh số lượng lớn cần lựa chọn giống lan phát triển khoẻ, ra hoa đẹp, hoa lâu tàn, cây bền và quan trọng là cho thu hoạch liên tục để đáp ứng nhu cầu. Các loại lan nên trồng nếu kinh doanh là Vanda, Cattleya, Dendrobium, Phalaenopsis, Oncidium…
Theo đặc điểm của cây
Lan thường được chia làm 2 loại là hoa nở lâu tàn và loại còn lại là hoa nở liên tục nhưng mau tàn. Những giống hoa lan bình thường sẽ tàn sau 2 tuần nở ở nhiệt độ bình thường. Tuy nhiên nếu thời tiết quá nóng thì sẽ nhanh tàn hơn và lâu tàn nếu nhiệt độ xuống thấp hơn bình thường tầm 10 độ C. Một số loại lan có thời gian tàn như sau:
- Phalaenopsis còn gọi là lan hồ điệp hoa có thể chơi lên đến 10-12 tuần mới tàn và hoa nở liên tiếp tới 3-4 tháng nếu ở điều kiện chăm sóc tốt.
- Psychopsis có thời gian tươi từ 3-4 tuần và nở liên tiếp trong mấy tháng liên tục.
- Cymbidium hay còn gọi là địa lan, Renanthera còn có tên lan phượng vĩ hoa tàn trong khoảng 8-10 tuần
- Dendrobium lai giống màu xanh tím thời gian hoa tươi từ 8-10 tuần
- Paphiopedilum còn có tên lan hài thời gian để tàn sau 4-8 tuần
- Mokara tàn sau từ 3-6 tuần
- Cattleya hoa tàn sau 2-4 tuần tùy theo giống.
- Grammatophyllum multiflorum hoa phải 8-9 tháng mới tàn
- Stanhopea và Sobralia chỉ 2-3 ngày là đã tàn nhưng có thể nở liên tiếp cả tháng mới hết hoa.
Theo thời điểm nở hoa
- Đa số lan nở hoa vào mùa Xuân như Cymbidium, Dendrobium
- Một số giống lan nở hoa vào mùa Hạ như Stanhopea
- Mùa thu lan Paphiopedilum nở hoa.
- Những giống lan nở quanh năm như Epidendrum radicans, Brassavola nodosa hay Epidendrum ibaguense. Hoặc các loại lan nở hoa ngay khi cây đủ lớn như: Cattleya, Epicat, Phalaenopsis…
Vì vậy người trồng có thể trồng kết hợp nhiều loại lan khác nhau để có được hoa quanh năm.
Những điều kiện để lan ra hoa
- Ánh sáng phải đủ, cây được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng mới ra hoa. Nếu quá nắng lan sẽ còi cọc, lá vàng úa, hoa nhỏ và ít.
- Nhiệt độ giữa ngày và đêm phải có sự cách biệt chênh lệch khoảng 8 độ C thì lan mới ra hoa.
- Nếu nhiệt độ quá lạnh hoặc quá nóng cây sẽ không thể phát triển và ra hoa, cây chết dần.
- Nhiều giống Cymbidium, Paphiopedilum hay Dendrobium nếu ban đêm không lạnh xuống 10°C trong khoảng 3-4 tuần lễ thì lan sẽ không thể ra hoa.
- Nhiều giống như Ascocenda, Vanda, Mokara cần nhiều phân bón và ánh sáng mới ra hoa.
- Vào mùa Thu-Đông nếu cung cấp nhiều nước cho các loại lan Dendrobium, Rhynchostylis thì sẽ không ra hoa hoặc hoa rất ít.
- Bón nhiều phân cho lan Disa, Masdevallia cây sẽ chết.
Mỗi giống hoa lan đều có những đặc điểm sinh trưởng khác nhau và thời gian ra hoa cũng khác nhau, người trồng cần chuẩn bị kiến thức để lựa chọn giống hoa phù hợp và sổ tay ghi lại quá trình phát triển của cây để có mức điều chỉnh hợp lý giúp cây ra hoa bền đẹp.